Externe subsidieprogramma's

Bij het vorm en inhoud geven aan onze ambities op Europees niveau werkten wij samen met andere (overheids-) organisaties op de thema’s van Gezond Stedelijk Leven voor Iedereen. Met organisaties in en buiten de stad werkten we samen aan Europese aanvragen, onder andere met de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Utrecht Sustainability Institute, woningcorporaties en RIVM. Bij de aanvragen betrokken we belangrijke stakeholders in de stad om onze gezamenlijke strategische ambities te versterken. Wij richtten ons voor het realiseren van onze opgaven actief tot andere overheden, de provincie, het Rijk en Europa. Op die manier haalden wij, naast extra financiële middelen, ook kennis en ervaring naar de stad. Ook droegen de samenwerkingsnetwerken bij aan het profileren van Utrecht op (inter)nationaal niveau.

Europese Subsidieverwerving
Wij willen optimaal gebruik maken van Europese subsidiemogelijkheden ter ondersteuning van onze strategische ambities. De Europese regelingen kennen veelal een eigen structuur en systematiek en vragen specifieke kennis en aandacht. Om subsidiemogelijkheden optimaal te benutten is kennis van de verschillende Europese regelingen en de verbinding aan relevante Utrechtse projecten noodzakelijk. Voor Europese subsidies is internationale samenwerking over het algemeen een voorwaarde. Het hebben van een goed internationaal netwerk is van groot belang om zelf de nodige partners te vinden, maar ook om door anderen voor deelname aan subsidieprojecten benaderd te worden. Wij kijken doorlopend vanuit de opgaven naar Europese subsidiekansen waarbij wij Europese subsidiemogelijkheden en de Utrechtse opgaven met elkaar verbinden. Innovatieve oplossingen en investeringen voor onze opgaven kunnen soms als pilotproject onderdeel zijn van Europese subsidieaanvragen. Verder zijn Europese subsidiemogelijkheden vaak gericht op integrale vraagstukken, die meerdere opgaven en onderwerpen raken. Zo stimuleren Europese subsidies de innovatiekracht van opgaven.

Europese subsidies
In de Europese begrotingsperiode 2014-2020 zette de Europese Commissie het geld in op slimme groei (kennis, innovatie en onderwijs), duurzame groei (zuiniger omgaan met hulpbronnen) en groei voor iedereen (arbeidsparticipatie, onderwijs en armoedebeleid). Samenwerking tussen partijen, bijvoorbeeld tussen overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en/of maatschappelijke organisaties, was in de periode 2014-2020 belangrijk om succesvol te zijn met Europese subsidies. Dit sluit ook aan bij onze visie op de (regie) rol van de gemeente. We spelen hierop in door versterkt in te zetten op samenwerking met bijvoorbeeld kennis- en onderwijsinstellingen, culturele instellingen en andere stakeholders in de stad.
Het afgelopen jaar werkten wij aan mee aan vijftien ingediende subsidieaanvragen bij de Europese Commissie. Vijf aanvragen zijn goedgekeurd. Voor één aanvraag is de definitieve uitslag nog niet bekend.

¹ De in 2021 toegekende projectbijdragen uit het Kansen voor West en React-EU programma zijn niet meegenomen in het resultaat voor 2021 omdat het Kansen voor West budget als resultaat al was opgenomen in het overzicht van 2014 en het Utrechtse React-EU budget in 2020. In 2021 is dit beschikbare budget specifiek toegekend aan de projecten.

² Het totale bedrag voor dit project is 4,4 miljoen euro

Kansen voor West

‘Kansen voor West' is het samenwerkingsprogramma van G4 en P4 (de G4 steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht en de P4 provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland), waarmee we aanspraak maken op subsidiemiddelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) voor landsdeel West-Nederland.

Kansen voor West II - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2014-2020
Het programma Kansen voor West II (2014-2020) is in uitvoering. Met het programma komt voor de stad en regio meer dan 43 miljoen euro beschikbaar voor innovatieve projecten binnen de volgende beleidsdoelstellingen:

• innovatie (programmaprioriteit 1)
• koolstofarme economie (programmaprioriteit 2)
• terugdringen mismatch arbeidsmarkt (programmaprioriteit 3)
• versterken van het vestigingsklimaat (programmaprioriteit 4)
• bevorderen van crisisherstel door investeringen in een groen, digitaal en weerbaar herstel van de economie (programmaprioriteit 6, React-EU).
  

Wij ontvangen rechtstreekse EFRO-middelen die wij zelf aan projecten toekennen
en aanvullend daarop ook middelen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor projecten in de stad. Een stedelijk uitvoeringsplan is hiervoor richtinggevend. Daarnaast hebben we een indicatief aandeel in het regionale EFRO-budget (gelabelde middelen). Deze middelen zijn geoormerkt voor inzet in de stad Utrecht en worden ingezet in lijn met de regionale economische agenda. Stad en provincie beslissen samen over inzet van deze middelen. De beschikbare middelen voor innovatie, koolstofarme economie en vestigingsklimaat zijn nagenoeg uitgeput, binnen mismatch arbeidsmarkt en React-EU (regionaal) is nog beperkt ruimte voor nieuwe aanvragen. (zie tabel)

Tabel: overzicht beschikbare Kansen voor West II middelen 2014-2020 (stad en regio totaal)

Bedragen x € 1.000.000, Peildatum: 31 december 2021

3 Een negatief bedrag wijst op overcommittering. Dit draagt bij aan het optimaal en tijdig programmeren van het beschikbare Europese subsidiegeld voor de gemeente Utrecht. Het financieel risico dat hieruit voortvloeit, is tot 10% gedekt via de reserve Europese subsidies. Aan het einde van de looptijd wordt op programmaniveau met de EC afgerekend.
4ESF: voor gemeente Utrecht beschikbaar budget, in te zetten aanvullend op stedelijke EFRO middelen, aan te vragen in twee tranches bij het Ministerie van SZW. Het gecommitteerde bedrag is de realisatie over de eerste tranche. Het bedrag in aanvraag betreft het beschikbare subsidiebedrag in tranche 2. De realisatie wordt in 2022 door het ministerie van SZW vastgesteld.
5 Rijkscofinanciering: Ministerie van Economische Zaken en Klimaat beschikbaar gestelde middelen die aanvullend op EFRO middelen kunnen worden ingezet
Activiteiten 2021

Kansen voor West III - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2021-2027
In 2021 hebben wij samen met onze ‘Kansen voor West’ partners het nieuwe programma voor de periode 2021-2027 verder voorbereid. De G4P4 colleges stemden in met een Operationeel Programma ‘Kansen voor West 3’ dat als subsidieaanvraag voor landsdeel West-Nederland bij de Europese Commissie is ingediend. Met dit nieuwe programma komt ruim 34 miljoen euro beschikbaar voor de stad en regio Utrecht, waarvan 6,4 miljoen voor een nieuw stedelijk programma en 6,4 miljoen euro als indicatief aandeel in het regionale programmadeel. De middelen kunnen vanaf 2022 worden ingezet voor innovatie, klimaat en duurzame stedelijke ontwikkeling. Voor het stedelijk programmadeel hebben wij in 2021 een uitvoeringsplan vastgesteld.

Kansen voor West II - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2014-2020
Begin 2021 zijn heeft het programma extra middelen onder de noemer React-EU toebedeeld gekregen vanuit het Europese ‘Next Generation EU’ herstelprogramma ofwel het Europese herstelplan om sterker uit de pandemie te komen, en gericht op economische en maatschappelijke transformatie.
De extra middelen zijn in 2021 bijna allemaal toegekend aan projecten. Verder kenden wij in 2021 binnen het stedelijk programma een subsidie van 0,314 miljoen euro toe aan het project Circulair Ecosysteem in Utrecht .
De stedelijke React-EU middelen zijn toegekend aan de projecten ‘Utrecht Tech Community’ en ‘Merwede Lab’ . Drie aanvragen werden afgewezen.

Overzicht en besteding beschikbare Kansen voor West II – stedelijk programma 2014-2020

Overzicht Kansen voor West II regionaal programmadeel (stad en provincie Utrecht)