Omgevingswet
De uitvoering van het Plan van aanpak Invoering Omgevingswet dat u op 5 december 2019 heeft vastgesteld, is in volle gang. Het plan is erop gericht dat wij op tijd voldoen aan de eisen en verbeterdoelen van de wet.
In juni 2021 hebben wij u geïnformeerd over het besluit van de minister van BZK tot uitstel van de invoeringsdatum van de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Door het uitstel van de wet lopen ook de voorbereidingen die gekoppeld zijn aan de inwerkingtredingsdatum door en zullen we veel voorbereidingen anders dan we in de programmabegroting 2021 hebben opgenomen in 2022 afronden. Met het werk is ook een deel van de kosten verschoven naar 2022, waardoor we in 2021 een deel van het budget via de tweede Bestuursrapportage hebben overgeheveld naar 2022.
In 2021 hebben we de volgende resultaten behaald:
- We hebben bijna alle relevante werkwijzen aangepast aan de eisen en doelen van de Omgevingswet en Wkb. In 2022 gaan we in de praktijk werken met deze nieuwe werkwijzen, waar dat juridisch en technisch kan;
- We hebben de financiële effecten van die aangepaste werkwijzen en andere veranderingen door beide wetten voor Utrecht in kaart gebracht. Die vertalen we naar raadsvoorstellen over leges en nadeelcompensatie en een collegevoorstel over kostenverhaal, die begin 2022 aan u worden voorgelegd;
- We zijn aangesloten op het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) voor het omgevingsplan en hebben de software voor het omgevingsplan geïmplementeerd;
- De Transitiestrategie omgevingsplan is door u vastgesteld, waarmee u de kaders heeft bepaald voor de transitie richting een integraal omgevingsplan;
- Een aantal vragenbomen en indieningsvereisten voor de vergunningchecker van het DSO voor diverse veelvoorkomende aanvragen is opgesteld en klaar gezet in de pre-omgeving van het DSO.
We hebben de overige resultaten uit de programmabegroting 2021 in voorbereiding. Doordat ze zijn gekoppeld aan de inwerkingtredingsdatum lopen de projecten door in 2022:
- Omgevingsplan: in het voorjaar van 2022 leggen we een bestemmingsplan met algemene regels aan u voor ter besluitvorming dat de basis vormt voor het omgevingsplan. Na inwerkingtreding zullen we een eerste wijziging omgevingsplan voorleggen met een aanvullende set algemene regels waarbij we ook de gedecentraliseerde rijksregels (‘bruidsschat’) verwerken en diverse wijzigingen omgevingsplan voor gebieden;
- Daarnaast kunt u raadsvoorstellen tegemoet zien over een aanpassing van de leges, nadeelcompensatie en de rolverdeling raad en college bij buitenplanse vergunningen, kleine wijzigingen omgevingsplan en voorbereidingsregels;
- We maken samenwerkingsafspraken met regionale ketenpartners over werken aan initiatieven in Utrecht, zodat we een goed coördinerend bevoegd gezag zijn voor meervoudige vergunningen waarbij andere overheidsinstanties een rol hebben (dit is een nieuwe wettelijke taak voor gemeenten);
- We vullen en testen het DSO voor vergunningen/meldingen, vergunningcheck en het omgevingsplan;
- We passen de Digitale (utrecht.nl) en fysieke frontoffice aan op de nieuwe werkwijzen en wetten;
- We leren medewerkers om te werken met de nieuwe wetten, instrumenten en werkwijzen, zodat we als gemeente klaar staan voor onze inwoners onder de Omgevingswet en Wkb.
Bestemmingsplannen
In 2016 is de gemeente Utrecht aangewezen als experimenteergemeente op grond van de Crisis- en herstelwet. Dit betekent dat wij al hebben geoefend met de Omgevingswet.
Ook in 2021 hebben wij aan diverse omzettingen van beheersverordeningen naar bestemmingsplannen gewerkt. Daarnaast hebben wij gewerkt aan het bestemmingsplan Algemene regels Utrecht. Dit bestemmingsplan vormt straks de basis voor het Omgevingsplan Utrecht.
In 2021 hebben wij aan 58 plannen gewerkt. Dit waren 48 ontwikkelbestemmingsplannen en tien actualiseringsbestemmingsplannen. In totaal zijn er zes bestemmingsplannen onherroepelijk geworden in 2021.
Er liggen twee bestemmingsplannen voor beroep bij de Raad van State, dat zijn:
- Bestemmingsplan Lage Weide
- Bestemmingsplan Merwedekanaalzone deelgebied 6, Zeehaenkade e.o.
De overige bestemmingsplannen bevinden zich vooral in de voorbereidende of ontwerpfase. Voorbeelden hiervan zijn: Watertoren en horecapaviljoen, Het Muntgebouw, Studentenhuisvesting USP, Merwedekanaalzone deelgebieden 4 en 5 en Lombokplein.
Vastgestelde Ontwikkel- en actualiseringsbestemmingsplannen in 2021 zijn:
- Cartesiusdriehoek, fase 2 – 6
- Chw Beurskwartier
- Merwedekanaalzone deelgebied 6, Zeehaenkade e.o.
- Nedereindseweg 511
- Passiebloemweg Vleuterweide
- Rijnvliet, wijzigingsplan Papiermoerbeilaan
- Rijnvliet, wijzigingsplan Ginkgostraat
- 2e Daalsedijk, deelgebied 2 tot en met 4
- Chw Voordorp Voorveldsepolder
- Merwedekanaalzone deelgebied 6, Eendrachtlaan 10
- Omloop, Laan van Chartroise
Planschade
In 2021 zijn drie lopende aanvragen om planschade, waarvan één zaak die in de bezwaarfase zit.
Voorbereidingsbesluiten
Om ongewenste planologische ontwikkelingen in een gebied te voorkomen, omdat het bestaande bestemmingsplan ontwikkelruimte biedt die niet past in de toekomstvisie voor het gebied, kan de gemeenteraad een voorbereidingsbesluit nemen. In 2021 is er een voorbereidingsbesluit genomen voor Merwedekanaalzone deelgebied 5.
M.e.r.-beoordelingen
Voordat een bestemmingsplan in procedure kan, is vaak een m.e.r.-beoordeling nodig. In een (formele of een vormvrije) m.e.r-beoordeling kijkt de gemeente of een project mogelijk belangrijke nadelige milieugevolgen heeft. Als dat zo is, moet een m.e.r-procedure worden doorlopen. In een m.e.r-procedure worden de milieugevolgen nader onderzocht en er wordt bekeken of er alternatieve invullingen voor een project mogelijk zijn waarbij milieugevolgen zoveel mogelijk beperkt kunnen worden. Bij de meeste ontwikkelbestemmingsplannen vindt een vormvrije m.e.r.-beoordeling plaats. In 2021 waren dat er negentien.
Zuidwest
In 2021 zijn er in Zuidwest:
- Meerdere bouwenveloppen vastgesteld: bijvoorbeeld Lomanlaan ‘De Zusters’, Beneluxlaan 901, Jutfaseweg 178. Ook zijn de programmatische uitgangspunten voor de Veilingstraat en Marco Pololaan 111 vastgesteld.
- De herinrichting van de noordzijde van Kanaleneiland is in 2021 vergevorderd. Verder is de voorbereiding van de herinrichting van de Bernadottelaan en omgeving begonnen.
Het vaststellen van de omgevingsvisie en het omgevingsprogramma Kanaleneiland en Transwijk is iets vertraagd. De vaststelling van de omgevingsvisie volgt in 2022. In 2021 hebben zorgvuldige gesprekken met de wijkcoöperatie en overige participatie plaatsgevonden. Mede vanwege Corona was brede participatie niet mogelijk en is vanuit zorgvuldigheid meer tijd genomen voor het participatieproces.
Merwedekanaalzone
Ook in 2021 is er hard gewerkt aan het realiseren van de nieuwe stadswijk Merwede. In 2021 hebben we:
- De eerste paal geslagen op het Defensieterrein (deelgebied 4). Ook hebben de eerste bewoners hun intrek genomen in de nieuwbouw aan de Wilhelminawerf.Op 7 oktober 2021 heeft de raad de Omgevingsvisie deel 2 Merwedekanaalzone, Stedenbouwkundig plan Merwede en het raadsvoorstel invoering betaald parkeren omgeving Merwedekanaalzone vastgesteld. De samenwerkende marktpartijen in Merwede (deelgebied 5) hebben de samenwerkingsovereenkomst (SOK) begin 2021 ondertekend. In november 2021 heeft het college besloten de door het Addendum gewijzigde samenwerkingsovereenkomst aan te gaan. Hiermee zijn voor deelgebied 5 de condities gesteld zodat er uiteindelijk maximaal 6.000 nieuwe woningen worden gerealiseerd; waarvan 55% in het betaalbare segment huur en koop; en een veelzijdig programma aan voorzieningen zoals winkels, twee basisscholen, een middelbare school, horeca, twee gezondheidscentra, een sporthal en cultuurhuis.
- In deelgebied 6 wordt samen met de marktpartijen verkend hoe tot een gezamenlijke ontwikkelingsstrategie gekomen kan worden, waarbij het mobiliteitsvraagstuk cruciaal is. Het casino is in 2021 opgeleverd en het bestemmingsplan voor Eendrachtlaan 10 is vastgesteld.
- Voor de A12 ontwikkelingszone hebben we voor de U Ned-onderzoeken vanuit de gemeente input geleverd. In relatie tot de business case groot Merwede (waar de A12-zone een onderdeel van is) hebben we contact met het Rijk.
In deelgebied 4 is de besluitvorming over het bestemmingsplan om nog 250 extra woningen (sociaal en middensegment) toe te voegen geschoven naar 2022. De besluitvorming over het bestemmingsplan 1 e fase voor Merwede is ook verschoven naar 2022.
USP/Rijnsweerd
In de ontwikkeling van het Utrecht Science Park (USP) en Rijnsweerd zijn in 2021 onder andere de volgende stappen gezet:
- De concept Omgevingsvisie USP en MER is in juni door het college vrijgegeven voor inspraak. In het najaar zijn alle inspraakreacties van een reactie voorzien en is de Omgevingsvisie op punten aangepast. Het college van B&W heeft de Omgevingsvisie USP na inspraak eind december 2021 aan de raad aangeboden.
- Er is een Bouwenvelop vastgesteld voor de bouw van een nieuwe woontoren aan de Cambridgelaan voor studenten op het USP (De High Five) voor in totaal 900 studenten. Het Bestemmingsplan is nu in voorbereiding.
- Voor de nieuwbouw van het Ronald McDonald Huis is in gezamenlijkheid met de Provincie, UMC-U, UU, Stichting Ronald Mc Donald gekozen voor de locatie gelegen tussen Universiteitsweg en Hoofddijk. Deze locatie wordt nader uitgewerkt. De locaties zijn de afgelopen maanden opnieuw met elkaar vergeleken op basis van aanvullend onderzoek.
- Als gevolg van de maatregelen in het kader van corona is er een samenwerking ontstaan rondom de bereikbaarheid van USP/Rijnsweerd/Kromhoutkazerne. Na de eerste lockdown is een uitgebreid monitoringsysteem opgezet om de opstart van het gebied te monitoren en afspraken te maken over bijv de aanvang van colleges en bezetting van de gebouwen. Deze samenwerking is voortgezet en richt zich nu op een gezamenlijke mobiliteitsaanpak
- Er is een convenant USP vastgesteld dat voorziet in het oprichten van een Bestuurlijk Overleg USP, waarin met name aandacht wordt besteed aan onderwerpen gericht op een toekomstbestendig sciencepark (middellange en lange termijn).
- In de toekomst zal de locatie Archimedeslaan 16 veranderen in een woonwijk met woningen voor studenten, starters, middenhuur en koopwoningen. Begin november 2020 heeft KondorWessels Projecten (KWP) het eigendom overgenomen van Aprisco. In 2021 hebben KWP en gemeente gesprekken gevoerd over de programmatische, ruimtelijke en financiële uitgangspunten van deze ontwikkeling.
De planvorming rondom de Archimedeslaan 16 blijft afhankelijk van de voortgang van het Tracébesluit A27 en het onderzoek in de regio. De voorkeurslocatie voor het Ronald McDonald Huis heeft meer tijd gekost dan verwacht. Het aanbieden aan de raad wordt pas later in 2022 verwacht.
West/Noordwest
In West en Noordwest is in 2021 verder gewerkt aan de versterking van een leefbare en groene woon-, werk- en leefomgeving.
- De gemeenteraad heeft in 2021 de bestemmingsplannen vastgesteld voor de Cartesiusdriehoek fase 2-6, Tweede Daalsedijk deelgebied 2-4 en sloop-nieuwbouwplannen Omloop/Laan van Chartroise en Dickensplaats. Samen goed voor circa 4.300 woningen in verschillende segmenten. –
- In 2021 is ook het SPvE/IPvE voor de ontwikkeling van herontwikkeling Zuilense Vecht vastgesteld, en zijn het SPvE voor het Thomas à Kempisplantsoen en het bestemmingsplan voor de Johan Wagenaarkade aangeboden aan de raad.
- De raad heeft ook de omgevingsvisie voor het Werkspoorkwartier vastgesteld, waarin de koers voor het creatieve werkgebied voor de komende 20 jaar is vastgelegd.
Het SPvE voor Ravellaan Noord en het bestemmingsplan voor Oudenoord 330-370 hebben ten opzichte van wat verwacht werd in het Jaarplan 2021 vertraging opgelopen doordat gesprekken met bewoners en ontwikkelende partijen langer duurden dan gepland.
Overvecht
In Overvecht hebben we in 2021 de opwaartse lijn in kwaliteitsverbetering vastgehouden en versterkt, zoals plezierig en veilig wonen in een meer gemengde wijk. Hierbij trekken we intensief op met bewoners, woningcorporaties en andere partners (onder andere Samen voor Overvecht en Werkplaats Overvecht). Belangrijk daarin is het realiseren van een betere verdeling van woningsamenstelling binnen de wijk en ook over de hele stad. Belangrijke ontwikkelingen in 2021 in Overvecht waren:
- De uitvoering van de Regio Deal Vitale Wijken en de werkzaamheden binnen Samen voor Overvecht. Dit levert wijkverbetering op doordat we doordringen tot in de haarvaten van de wijk.
- De oplevering van projecten DeBuurt (330 woningen) en The Cube (650 woningen), die bijdragen aan een meer gemengde woningvoorraad.
- Aanvraag Woningbouwimpuls (13 miljoen euro exclusief cofinanciering) ingediend en toegekend voor Overvecht Zuid fase 1.
- Overvecht Centrum: vaststelling raamwerk met grondeigenaren en groen licht van de Raad voor het opstellen van het Masterplan.
- Vaststelling van bouwenveloppen voor de projecten Ivoordreef (±300 woningen) en Jagerskade (67 woningen).
- Start gemaakt met het Omgevingsprogramma.
- Stappen gezet in de ontwerpen voor de aanpak van de openbare ruimte in de Taagdreef, Amazonekwartier en rondom de renovatieflats.
Participatie vraagt extra aandacht, omdat er in Overvecht veel ruimtelijke ontwikkelingen tegelijkertijd spelen. Het Wijkplatform en Bewonersplatform hebben schriftelijk gevraagd om betere aansturing van alle participatietrajecten. Wij geven dit een plek in het Wijkakkoord en in een nieuwe aanpak van wijkbreed omgevingsmanagement. Verder hebben we een aanvraag ingediend voor het Volkshuisvestingsfonds. Deze is niet gehonoreerd, maar we blijven met het Rijk in overleg om samen op te trekken in wijkverbetering.
Noordoost/Oost/Zuid
De ambitie in de wijken Noordoost, Oost en Zuid is om aantrekkelijke en gemengde woon- en leefgebieden toe te voegen en te versterken. Hierbij hebben we aandacht voor een hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte en het creëren van aantrekkelijke routes binnen de stad en naar het omliggende landschap, waarbij ontmoeten, bewegen en gezonde mobiliteit ons uitgangspunt is. In 2021 hebben we het volgende gedaan om dit te verwezenlijken:
- In Noordoost hebben we voor het project Nieuw Buurland (Lauwerecht, complex 2 en 4) het SPvE vastgesteld. Dit brengt de bouw van 245-285 woningen weer een stap dichterbij.
- In Noordoost is de bouwenvelop voor de Willem Dreeslaan 55 vastgesteld.
- In Oost zijn de woningen in het project De Kwekerij in aanbouw. Oplevering wordt verwacht begin 2022.
- In Oost is de integrale planontwikkeling voor het Rubenskwartier opgestart.
- In Oost is gewerkt aan verschillende plannen in het kader van het ontwikkelperspectief Maarschalkerweerd.
- In Oost is het SPvE voor het voormalige Pieter Baancentrum vastgesteld, hierin zijn de uitgangspunten voor herontwikkeling geformuleerd, die de basis zijn voor de verkoop van het complex door het Rijksvastgoedbedijf.
- In Zuid is vanwege de voortdurende onzekerheid over de geluidsanering van de A12 door het Rijk, gezien de hoge woningnood, gekozen Befu en Pagelaan 1 in te zetten voor tijdelijke woningbouw. De planontwikkeling hiervoor is nu in onderzoek.
- In Zuid is het Moxy hotel met 172 kamers op Rotsoord (Helling 3) in juni 2021 opgeleverd.
De herontwikkeling van de Van Galenstraat vraagt gezien de complexiteit meer tijd dan verwacht. Ook het project aan de de Kögllaan 26 vraagt meer tijd. Er is in 2021 nog niet gestart met de uitwerking van het SPvE voor Brennerbaan 106 in Lunetten.
Leidsche Rijn en Vleuten de Meern
In Leidsche Rijn en Vleuten-de Meern werkten we in 2021 aan een aantrekkelijk woon-, leef-, en werkgebied. Dat deden we door verder te werken aan SPvE Papendorp Noord, SP Groenewoud, SP Strijkviertel, SP Hoogbouwkavel LRC, diverse Idoc’s, bouwenveloppen en bestemmingsplannen in de lopende gebiedsontwikkeling, projecten en nieuwe initiatieven. In 2021 hebben we het volgende bereikt:
- We hebben in dit jaar 932 woningen in aanbouw genomen, onder andere in Haarzicht, Leeuwesteyn, Het Zand, Rijnvliet, Hart van de Meern en Leidsche Rijn Centrum
- Het Stedenbouwkundig Plan voor de hoogbouwkavel in Leidsche Rijn Centrum Noord is door de raad vastgesteld.
- Het bestemmingsplan Haarrijn werd in procedure gebracht en ter visie gelegd, geparticipeerd op de zonne-eilanden en de overeenkomst met de grondeigenaar afgerond.
- In 2021 is gewerkt aan een SPvE voor een gemengd programma (wonen en kantoren) in de Papendorp Noord (De Taats). Besluitvorming voor dit SPvE in de raad vindt plaats in februari 2022. Voor de mobiliteitshub (voorziening voor Parkeren op Afstand) is een Functioneel Programma van Eisen opgesteld en een schetsontwerp gemaakt voor de totale plot met de hub en woningen. De kredietaanvraag is in voorbereiding en wordt in 2022 aan de raad voorgelegd.
- Het SP Strijkviertel is vastgesteld door het college. In Strijkviertel is ruimte voor de vestiging van kleine en middelgrote bedrijven, uitbreiding van het huidige sportpark en ondergeschikte horeca met een meerwaarde voor de stad. Het uitgangspunt is een circulaire ontwikkeling van het gebied, zowel van de private kavels/gebouwen als de openbare ruimte. We zijn gestart met het maken van een Inrichtingsplan voor het gebied.
- We hebben een bestemmingsplan gemaakt voor de nieuwbouw van twee basisscholen aan de Passiebloemweg in Vleuterweide. Er is een onderzoek uitgevoerd naar een geschikte locatie voor de ontwikkeling van een nieuwe VO-school, een extra opgave benoemd in de RSU2040.
Het in procedure brengen van het bestemmingsplan voor het hoogbouwkavel is iets vertraagd en start in 2022 in verband met de complexe planvorming van de hoogbouwkavel en de afronding van diverse onderzoeken. De natuurwetvergunning is aangevraagd. De onderhandelingen met de ontwikkelaar van woonbuurt Groenewoud hebben meer tijd in beslag genomen en zijn in de afrondende fase. Het SP Groenewoud is eind 2021 door de ontwikkelaar afgerond. De start bouw van het woon-zorgcomplex voor meervoudig gehandicapten in Het Zand is over de jaarwisseling getild.
Centrum: Stationsgebied, Beurskwartier, Jaarbeursterrein, Lombokplein en historische binnenstad
Het Stationsgebied neemt steeds zichtbaarder de nieuwe gedaante aan en blijft onverminderd
aantrekkelijk en is inmiddels uitgebreid met Beurskwartier, Jaarbeursterrein en Lombokplein. Samen met de historische binnenstad vormt dit de gebiedsopgave Centrum. Belangrijke mijlpalen in 2021 waren onder meer:
- Lombokplein: Het programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Lombokplein is vastgesteld door de raad.
- Beurskwartier: Het bestemmingsplan is vastgesteld door de raad.
- Jaarbeurspleingebouw: Het Stedenbouwkundig Programma van Eisen voor het Jaarbeurspleingebouw is vastgesteld door de raad.
- Het ontwikkelkader voor de Tuinen van Moreelse en het Integraal Plan van Eisden en Functioneel Ontwerp(IPvE/FO) voor de Laan van Puntenburg zijn in november 2021 vastgesteld.
In 2021 is er in de Binnenstad verder gewerkt aan de Omgevingsvisie Binnenstad 2040, daarvoor hebben talrijke participatiebijeenkomst plaatsgevonden over alle opgaves die de stad kent. In juni is het stuk ter visie gegaan en daarna aangeboden aan de raad. Dit wordt in maart 2022 aan de raad voorgelegd ter besluitvorming. Daarnaast is er in de Binnenstad verder gewerkt aan grote (en kleinere) ontwikkelingen: Visie Strosteeg, bouwenvelop ABC-straat 5, visie Wolvenplein, etcetera.
Corona
De coronamaatregelen hadden geen gevolgen voor de uitvoering van dit programma.